نقش دانش‌بنیان‌ها در کاهش تورم/ سد راه تحقق اقتصاد دانش‌بنیان چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۰۹۹۸۵
خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ سال‌های گذشته مفهوم «اقتصاد دانش‌بنیان» با این هدف در کشور مطرح شد و شکل گرفت که با کمک اقتصاد مبتنی بر دانش و گسترش دانش و مهارت‌های موجود، نوآوری را در کشور اجرا کنیم. بر همین اساس، متخصصان معتقدند ایجاد نوآوری در اقتصاد موجب افزایش بهره‌وری، رونق اقتصادی و افزایش درآمد‌ها و در نتیجه کاهش تورم و بیکاری می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از مزایای پیاده‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان «مهار تورم» است، در این گزارش سعی داریم از دیدگاه تأثیر دانش و فناوری به مهار تورم بپردازیم.
در ابتدای کار این سوال اذهان را به خود مشغول می کند که چرا به‌رغم اجرای اقتصاد دانش‌بنیان و همه حمایت‌هایی که از این حوزه شده، مهار تورم و سایر اثرات مثبت اقتصادی، آنگونه که انتظار می‌رفت در کشور اتفاق نیفتاده است؟
طبق بررسی‌ها، میان محور‌های مختلف اقتصاد دانش‌بنیان و تورم ارتباط معناداری وجود دارد و اغلب محور‌های اقتصاد دانش‌بنیان بر مقوله تورم تأثیرگذارند. با این حال، چرا توجه و تمرکز به اکوسیستم نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان است؛ اما همچنان اقتصاد کشور با تورم دست و پنجه نرم می‌کند؟
شاید بتوان پاسخ این سؤال را در نحوه مدیریت و حمایت از این اکوسیستم جست‌وجو کرد. این در حالی است که با یک برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت صحیح و همچنین، حمایت از اکوسیستم دانش‌بنیان مبتنی بر نیازمندی‌های جامعه می‌توان به رشد تولید و مهار تورم در کشور بیش از پیش امیدوار بود.
بر همین اساس ماهیت تولیدات و محصولات دانش‌بنیان این است که مبتنی بر نیاز‌های جامعه و صنعت باشد؛ در چنین شرایطی رشد تولید عملاً موجب جلوگیری از خروج ارز شده و همین عامل تاثیر ویژه‌ای بر مهارم تورم خواهد گذاشت؛ بنابراین لازم است نگاه متفاوتی به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و واحد‌های فناور که از بازیگران اصلی اکوسیستم دانش‌بنیان و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان هستند، صورت گیرد.
شاخص‌های اقتصاد دانش‌بنیان چیست؟
در پژوهشی با عنوان «نقش اقتصاد دانش‌بنیان در کنترل تورم» به این مسئله اشاره شده است که «سرمایه‌گذاری در زمینه گسترش دانش اثر مثبتی بر بهره‌وری دارد و اقتصاد دانش‌بنیان می‌تواند منجر به بهبود بهره‌وری شود؛ این فرآیند تأثیر جدی بر تورم می‌گذارد.»
بر اساس تقسیم‌بندی‌های انجام‌گرفته توسط بانک جهانی، اقتصاد دانش‌بنیان چهار شاخص دارد که شامل «آموزش و توسعه منابع انسانی»، «زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «رژیم‌های اقتصادی و نهادی مناسب» و «سیستم ابداعات و نوآوری» می‌شود. از سوی دیگر، در اقتصاد نوین که بر همین مبنا پیش می‌رود دانش و تکنولوژی و افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها تولید بالا منجر به کاهش بیکاری و تورم می‌شود.
با همین توضیح کوتاه به راحتی درمی‌یابیم که چرا اکوسیستم دانش‌بنیان نتوانسته آنگونه که انتظار می‌رفت بر اقتصاد کشور تاثیر مثبت بگذارد؛ البته فعالیت‌های مثبتی در این حوزه انجام گرفته که غیرقابل انکار است؛ اما واقعیت امر این است که این اخبار مثبت معدود بوده و با بودجه و هزینه‌هایی که تاکنون به این حوزه تعلق گرفته همخوانی نداشته و علاوه بر این، نتوانسته این حوزه را به آن هدف غایی که از آن صحبت می‌شد، برساند.
جای خالی مدیریت کلان در اکوسیستم نوآوری
بر همین منوال درصدد بر آمدیم با مدیر یک شرکت دانش‌بنیان گفت‌وگویی داشته باشیم و نظرشان را در مورد تأثیر دانش‌بنیان‌ها در کاهش تورم جویا شویم.
جواد شیخی در این‌باره به خبرنگار علم و فناوری آنا گفت: اگر انتظار داریم که دانش‌بنیان‌ها بتوانند تحولی چشمگیر در اقتصاد کشور ایجاد کنند، باید با نگاه صنعتی و مدیریت کلان به آن‌ها بپردازیم، این در حالیست که مجموعه‌های دانش‌بنیان عمدتاً متشکل از افرادی دانشگاهی و نخبه تشکیل شده که هیچ درکی از صنعت و بازار ندارند. آن وقت ما چگونه از چنین افرادی انتظار ایجاد تحول در اقتصاد کشور را داریم؟.
این فعال حوزه دانش‌بنیان اظهار کرد: حتی ارزیابی‌هایی که از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و سایر نهاد‌های مربوط صورت می‌گیرد، غالباً با نگاه علمی، فنی و نرم‌افزاری است که دیدگاه اقتصادی و دید کلان صنعتی این اقدام صورت نمی‌گیرد. در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و مهار تورم و رشد تولید اقتصادی را داشت.
وی ادامه داد: اکنون، فضای اکوسیستم دانش‌بنیان کشور و روند اعطای تسهیلات و حمایت‌ها به‌گونه‌ای است که دغدغه رفع مشکلات صنعت و جامعه را در فناور و نخبگان فعال در این اکوسیستم ایجاد نمی‌کند؛ بلکه، اغلب این افراد درگیر ارتقای دانش فنی و کسب دستاورد برای مجموعه خود هستند؛ البته در سال جاری نظام ارزیابی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری تغییرات عمده‌ای کرده است که امیدواریم راهگشا بوده و با نگاهی متمایز به این حوزه پرداخته شود.
چطور پیوند بدنه صنعتی کشور با اکوسیستم دانش‌بنیان محقق می شود؟
نگاه کلان صنعتی و رویکرد جذب سرمایه باید جای نگاه آکادمیک و رویکرد حمایت محور را در اکوسیستم دانش‌بنیان بگیرد تا موجب پیوند بدنه صنعتی کشور با اکوسیستم دانش‌بنیان شود وگرنه در ساختار موجود که دانش‌بنیان‌ها اغلب مجموعه‌هایی ضعیف تلقی می‌شوند که بدون حمایت نهاد‌هایی مانند معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی توان ادامه دادن ندارند، چگونه می‌توان از آن‌ها انتظار داشت که با بخش صنعتی همگام شده و نیاز صنایع مادر و نیاز‌های کلان اقتصادی کشور را رفع کنند؟
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: اقتصاد دانش بنیان شرکت دانش بنیان تورم کاهش تورم وری و اقتصاد دانش بنیان اکوسیستم دانش بنیان دانش بنیان ها دانش بنیان اقتصاد کشور مهار تورم بهره وری بر همین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۰۹۹۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان؛ علت چیست؟!
روح الله دهقانی فیروز آبادی ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان را در راستای دسترسی به آمارهای مهاجرت نخبگان دانست و اظهار داشت: بخش زیادی از توفیقات کشورهایی، چون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشورها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.
به گزارش ایسنا، وی در نشست خبری امروز که در محل ساختمان معاونت علمی ریاست‌جمهوری برگزار شد، با بیان اینکه «وعده صادق» دارای دو بال علم و فناوری بومی و شجاعت و تدبیر در استفاده صحیح از علم و فناوری است، گفت: هر انسان آزاده‌ای که این عملیات را مشاهده کرد، دریافت که ایران توان ساخت تجهیزات دفاعی، پدافندی و آفندی را دارد.
وی ادامه داد: امسال و سال قبل از سوی مقام معظم رهبری بر مردمی‌سازی اقتصاد تاکید شده است و شرکت‌های دانش‌بنیان مصداق مردمی‌سازی اقتصاد به شمار می‌روند.
دهقانی فیروزآبادی در خصوص سؤال ایسنا مبنی بر ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان برای رصد نخبگان با تاکید بر اینکه همه کشورهای دنیا ورود و خروج افراد به کشورشان را رصد می‌کنند، افزود: بازگشت محققان ایرانی در قالب عضو هیات علمی و ... به کشور دو برابر شده است.
وی ادامه داد: محققان همه کشورهای دنیا یا از کشورشان خارج شده و یا محققانی به کشورشان وارد می‌شود و کشور چین بزرگترین مهاجر فرست دنیا به شمار می‌رود، ولی رویکرد این کشور آن است که هر محققی که از کشور خارج می‌شود، سفیران علم و فناوری آن کشور به شمار می‌رود.
معاون علمی رئیس‌جمهور، وطن‌پرستی را شاخص اصلی شهروندان هر کشوری ذکر کرد و گفت: بخش زیادی از توفیقات کشورهایی، چون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشورها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.
وی با تاکید بر اینکه مساله کشورها باید رصد شود، خاطر نشان کرد: هر فردی که از کشور خارج می‌شود، یک سرمایه است؛ ولی ما آمارهای دقیقی از مهاجرت در اختیار نداریم و قصد تصمیم‌گیری‌های کیفی داریم و ابن در حالی است که یکی از اساسی‌ترین پارامتر‌های تصمیم‌گیری در اختیار بودن عدد و ارقام درست لست.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، اضافه کرد: تمام کسانی که آمارهای مهاجرت‌ها را ارائه می‌دهند، مرجع و عدد و ارقامی در اختیار ندارند و بهترین مرجعی که می‌تواند در این زمینه آمار‌ها را ارائه دهد، پلیس گذرنامه است.
وی با اشاره به اقدامات وزارت علوم در خصوص ترجمه مدارک، یادآور شد: فراجا اطلاعات لازم از مهاجرت را که جزء اطلاعات محرمانه است، در اختیار دارد و کمک می‌کند تا بنیاد ملی نخبگان به آمارهای مهاجرت نخبگان دسترسی داشته باشد.
وی با اشاره به فرموده پیامبر اسلام مبنی بر اینکه علم را بیاموزید ولو در چین، گفت: پیامبر اسلام نیز با مهاجرت نخبگان مخالف نبوده است و باید یاد بگیریم، آن کسی که از کشور خارج می‌شود، دشمنی با کشور ندارد.
تعطیلی کسب و کارهادهقانی فیروزآبادی درخصوص رویکرد معاونت علمی درباره تعطیلی پلتفرم‌ها و کسب و کارها، گفت: ما تاکید کرده‌ایم کسب و کار‌هایی که تعطیلی آن‌ها منجر به آسیب رساندن به مردم می‌شود، اقدام درستی نیست.
وی افزود: ما بر این باوریم که اگر تشخیص داده می‌شود که مدیریت کسب و کارها و فرهنگ حاکم بر آن‌ها مشکل دارند، جریان‌هایی، چون بسیج دانشجویی و غیر را حمایت و تقویت کنید تا قضای رقابت ایجاد شود.
هواپیمای مسافربری ۷۲ نفره از نظر فنی اصلا زیرساخت نداردمعاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، درباره آخرین وضعیت ساخت هواپیمای مسافربری ٧٢ نفره که به عنوان یک پروژه دانشگاهی در دانشگاه امیرکبیر پیگیری می‌شود، گفت: از این پروژه بازدید کردیم، پروژه خوبی است؛ اما از نظر فنی اصلا زیرساخت ندارد. این پروژه در ٧-٨ جلسه بررسی شد و مشخص شد که به دلایل متعدد، پروژه‌ای نیست که جوابگوی صنعت هواپیمایی باشد.
وی ادامه داد: تصمیم بر این شد شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند در این حوزه به سراغ ساخت و طراحی بخش‌های مختلفی از جمله سیم‌های کنترل، ناوبری هدایت، ابزار‌های موتور بروند و همچنین با کشورهایی که روابط خوبی داریم، در صنعت هوایی کنسرسیوم تشکیل دهیم. در نهایت جمع‌بندی شد که به عنوان عضوی از یک کنسرسیوم در ساخت یک هواپیمای جدید روسیه مشارکت داشته باشیم.
دهقانی فیروزآبادی در خصوص رسیدن کشور به ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی، گفت: سال گذشته گفتگو‌هایی زیادی با رئیس‌جمهور و همینطور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامه‌ها و مدل‌های کشورهای مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.
معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه سال گذشته راه‌اندازی مرکز ملی هوش مصنوعی و شورای راهبری به تصویب رسید و اعضای شورا مشخص شدند، گفت: سال گذشته طی جلساتی که با سرمایه‌گذاران بخش دولتی و صندوق توسعه ملی و صندوق نوآوری داشتیم، راه‌اندازی صندوق پژوهش فناوری هوش مصنوعی با سرمایه ١٠ هزار میلیارد تومانی اسفندماه سال ١۴٠٢ برنامه‌ریزی شد.
وی ادامه داد: همچنین برنامه‌ریزی شده است مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانه‌های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه می‌دهد. همانطور که اپراتور‌های تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانه‌های محاسباتی را در اختیار دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌ها و نهاد‌ها قرار می‌دهد.
دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه ایران از نظر دانش فنی و نیروی انسانی وضعیت خوبی دارد، گفت: در حوزه مقالات و ارجاعات، ایران رتبه ١٧ یا ١٨ را دارد، اما در حوزه کاربرد رتبه ٧٠ تا ٨٠ را دارد که این جایگاه به دلیل نبودن زیرساخت‌ها در کشور است و پیش‌بینی می‌کنیم در سال ١۴٠٣ تحول خوبی در حوزه هوش مصنوعی با ایجاد اپراتور ملی هوش مصنوعی و توسعه زبرسیستم‌ها داشته باشیم.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه مرکز ملی هوش مصنوعی جایگاهی فراتر از معاونت علمی است، گفت: از تمام دستگاه‌ها دعوت می‌کنیم که این مرکز را تقویت کنند.
وی افزود: پیش‌بینی ما این است که در سال ١۴٠٣ به چند صد GPU دسترسی پیدا کنیم، البته تحریم‌های شدیدی در این حوزه وجود دارد و حتی عربستان و امارات که برای خرید GPU اقدام کرده‌اند و حتی پول پرداخت کرده‌اند نیز تحریم شده‌اند. امیدواریم دانشگاه‌ها GPUهایی را که دارند، برای استفاده تجمیعی در اختیار قرار دهند.
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس، گفت: تاکنون ۱۰۸ شرکت در بازار سرمایه حضور دارند که تا پایان سال رشد صد درصدی خواهند داشت.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور با اشاره به اینکه یکی از مراحل بلوغ شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه شدن آن‌ها در بازار سرمایه و مشارکت آن‌ها توسط سرمایه مردم است، افزود: رشد نهایی شرکت‌های دانش‌بنیان ورود به بورس است.
دهقانی فیروزآبادی ضمن بیان این مطلب که لزومی ندارد یک شرکت دانش‌بنیان برای ورود به بورس به معاونت علمی مراجعه کند، افزود: آنجایی که بحث کلان داده‌ها مطرح می‌شود یا به بحث داده‌های مرتبط با مردم یا امنیت مردم مرتبط می‌شود، صلاحیت شرکت‌ها برای ورود به بورس در کارگروهی که در معاونت علمی ریاست‌جمهوری تشکیل شده، مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
ارزیابی شرکت‌های دانشبنیانمعاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور یکی از مراحل بلوغ برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان را عرضه شدن آن‌ها در بورس بازار سرمایه دانست و گفت: مرحله رشد نهایی شرکت‌ها زمانی است که آن‌ها وارد بورس شوند و برای ورود به بورس، اولین موضوع مطرح صلاحیت است. بورس دارای یکسری شورا‌هایی است که وقتی شرکتی بخواهد وارد بورس شود، از نظر دفاتر شرکت و سوابق فعالیت و آینده حضور آن را در بازار مورد بررسی قرار می‌دهند.
وی با بیان اینکه از این رو شرکت‌ها از نظر صلاحیت ورود به بورس ارزیابی می‌شوند، ادامه داد: برای شرکت‌هایی که مسائل آن‌ها مستقیما با ابعاد حکمرانی ارتباط دارد مانند داده‌های کلان حکمرانی، یک مرحله بررسی در کارگروه دارد که در آن بررسی صلاحیت شرکت‌ها را انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که آن شرکت داده‌های مربوط به مردم را حفظ می‌کند.
دهقانی فیروزآبادی خاطر نشان کرد: خوشبختانه با اتفاقاتی که رخ داده، در سال گذشته بازار‌های تخصصی در بورس ایجاد شد، ضمن آنکه شاخص‌هایی، چون «نماد دانش‌بنیان» تعریف شد که منجر به ایجاد شتاب حضور شرکت‌ها در بورس شد.
معاون علمی رئیس‌جمهور یادآور شد: بر اساس آخرین آمار‌هایی که به دست آمده، ۱۰۸ شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه حضور دارند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان در خصوص اجرای نظام جدید ارزشیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: در نظام ارزیابی جدید شرکت‌ها علاوه بر سطح فناوری، میزان اشتغال تخصصی و گردش مالی شرکت‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و بر این اساس شرکت‌ها به سطوح شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور تقسیم‌بندی می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه این نظام کاملا با نظام ارزیابی قبلی متفاوت است، خاطر نشان کرد: در گذشته شرکت‌ها بر اساس فناوری‌ای که تولید می‌کردند دسته‌بندی می‌شدند؛ شرکت‌های تولیدکننده محصولات مبتنی بر های‌تک جزء شرکت‌های سطح یک بودند، ولی الان اشتغال تخصصی و گردش مالی مد نظر است.
دهقانی فیروزآبادی افزود: لذا در گذشته شرکت‌های بسیاری در دسته نوع یک بودند که در بازنگری صورت گرفته تبدیل به شرکت‌های نوپا شدند و شرکت‌های نوع ۳ به‌عنوان شرکت‌های نوآور معرفی شدند. اولین فایده‌ای که اجرای این نظام برای معاونت علمی داشت، این است که حضور ۸ هزار شرکت، دید واقعی برای ما ایجاد کرد تا حجم و توان صادراتی خود را محاسبه کنیم.
معاون علمی رئیس‌جمهور این نظام ارزیابی را ابزار جدید برنامه‌ریزی و مدیریت اعطای تسهیلات برای معاونت علمی دانست و اظهار کرد: به عنوان نمونه شرکتی که قبلا با گردش مالی یک میلیارد تومان نوع یک بوده و تسهیلاتی دریافت می‌کرد، الان متناسب با ابعاد خود تسهیلات مورد نیاز خود را دریافت می‌کند. از این رو این نظام سازوکار‌هایی برای اعطای تسهیلات ایجاد کرد.
دهقانی فیروزآبادی اضافه کرد: از سوی دیگر ۱۰ مورد از پارک‌های علم و فناوری کشور کارگزار شناسایی شرکت‌ها شدند، در ارزیابی‌های جدید، شرکت‌های نوپا از سوی پارک‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»